Geri dönüşüm işlemleri son yıllarda dünyada giderek daha popüler hale gelmiştir. İklim krizinin giderek derinleşmesi nedeniyle geri dönüşüme verilen değer de her geçen gün artmaktadır. Kullanılan malzemelerin, geri dönüştürülerek yeniden kullanılabilmesi, hem ekonomik hem de ekolojik açıdan katkılar sağlamaktadır.
Türkiye’de de geri dönüşüm çalışmaları hız kazanmaya başlamıştır. Geri dönüşümün çevresel katkılarının yanı sıra ekonomik açıdan da birçok katkı sağlamaktadır. Yeni hammadde arayışı olmaksızın ürünlerin üretiminin gerçekleştirilmesi ve yarattığı istihdam sayesinde ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Bu sebeple devlet, geri dönüşüm tesislerine ilişkin yatırım teşviki vermektedir. Geri dönüşüm tesisi yatırım teşvikleri sayesinde, bu tesislerin sayısının artması amaçlanmıştır.
Atık geri kazanım yatırımları, öncelikli yatırım kapsamına alınmıştır. Bu sayede geri dönüşüm tesislerine yönelik olarak yapılacak yatırımlar oldukça avantajlı bir hale gelmiştir. Bu tesislerin kurulum ve işletme aşamasında devlet tarafından birçok farklı teşvik ve destek sağlanmıştır.
Geri dönüşüm yatırım teşvik uygulamaları, bu sektörde yatırım yapmayı düşünen yatırımcılar açısından hem asgari yatırım şartının 1 milyon TL’ye indirilmesi hem de yatırım hangi bölgede yapılırsa yapılsın 5. Bölge desteklerinden faydalandırılması sağlamaktadır. Bu da geri kazanım tesislerine yönelik yatırımcı ilgisini artırmıştır. Mevcut destekler yatırımı oldukça karlı bir hale getirmiştir.
Çevre kirliliğinin önlenmesi ve atıkların çevre sorunlarına yol açmasına engel olmak adına, atıkların hem tekrar enerjiye dönüştürülmesi hem de ekonomiye kazandırılması önem kazanmaktadır. Bunun yanı sıra fosil yakıtlara bağımlılığın azaltılması konusunda da geri dönüşüm ve bertaraf tesisleri önemli bir rol oynamaktadır. Atıkların yönetilmesi, çağdaş dünyayla adaptasyon konusunda en önemli gerekliliklerden biri haline gelmiştir. Atıkların henüz oluşum anında kaynağında yok edilmesi, azaltılması ve geri kazanılması; ekonomik sürece tekrar dahil edilmesi anlamını taşımaktadır. Bu da ülkelere önemli bir avantaj olarak geri dönmektedir. Bu amaçlarla Türkiye’de bu tip tesislerin daha fazla kurulmasına ve işletilmesine önem verilmektedir.
Yatırım teşviki uygulaması ülkemizde 2021 yılı itibariyle devreye konuşmuştur. Bu uygulama atık geri kazanım yatırımları ya da atık bertaraf tesisi yatırımlarına yönelik olarak öncelik verilmesini sağlamıştır. Öncelikli yatırımlar kapsamına alınan bu tesisler için hangi bölgede yatırım yapılırsa yapılsın, 5. Bölge teşvikleri ile desteklenmesine karar verilmiştir.
Geri dönüşüm tesisi yatırım teşvik belgesi, çevre lisanslı tesislerin yatırımlarında, 2021 yılından bu yana, yatırım teşvik belgesi sayesinde hangi bölgede yatırım yapılsa yapılsın 5. Bölge destek unsurlarından faydalanmasını ifade etmektedir. Bunun yanı sıra altıncı bölgedeki tesis yatırımları ise kendi bölgesinin olanaklarından faydalanmaktadır. Altıncı yatırım bölgesinde, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Hakkari, Bitlis, Diyarbakır, Iğdır, Mardin, Kars, Siirt, Muş, Şırnak, Şanlıurfa ve Van illeri bulunmaktadır. Yatırımcılar bu illerde geri dönüşüm tesisi yatırımlarında altıncı bölgenin avantajlarından faydalanmaya devam etmektedir.
17 Aralık 2020 yılında yapılan tebliğ uyarınca, geri dönüşüm tesislerinin yatırımlarında asgari 5 milyon TL şartı kaldırılmıştır. Bu sayede çevre lisanslı geri dönüşüm yatırım teşvik belgesi sahibi olarak asgari 1 milyon TL sabit yatırım ile öncelikli yatırımların avantajlarından faydalanabilirsiniz.
Belge sayesinde sağlanan teşvik unsurları arasında; faiz desteği, vergi muafiyeti, belediye harç muafiyeti ve tesis yeri tashihi gibi destekler vardır.
Geri dönüşüm tesisi kurmak isteyen yatırımcılar, projelerini detaylandırarak Bakanlığa başvurmaları halinde teşviklerden faydalanabilirler. Bu teşviklerden faydalanmanın bazı şartları bulunmaktadır. Tüm şartları karşılayan ve projelerinde hiçbir eksik olmayan firmalar, teşvik belgesini elde edebilirler. Geri dönüşüm teşvik belgesi elde ederek, destek unsurlarından yararlanmaya hemen başlamak mümkündür. Bununla birlikte kimi destekler, proje tamamlandıktan sonra Bakanlık yetkililerinin kontrolleri sonucunda hayata geçmektedir.
Çevre lisanslı firmaların geri dönüşüm yatırımlarında faydalanabilecekleri teşvik unsurları bölgelere göre farklılık gösterebilmektedir. Atık ve geri dönüşüm yatırımları öncelikli hale gelmesiyle birlikte, ülkenin neresinde tesis kurulumu yaparsanız yapın, beşinci bölge teşviklerinden faydalanabilirsiniz.
Bir milyon TL tutarındaki yatırımların projelendirilmesiyle birlikte birçok devlet desteğinden faydalanabilirsiniz. Beşinci bölge desteklerinden biri faiz desteğidir. Yatırımın kredi ile yapılması durumunda, devlet faizin yüzde 5’ini firmanıza geri ödemektedir. Bunun yanı sıra yüzde 40 artı 15 olacak şekilde vergi muafiyetinden faydalanabilirsiniz.
Geri dönüşüm tesislerinde teşviklerden biri de yüzde 35 oranındaki SGK muafiyetidir. Bunun yanı sıra SGK işveren hissesi muafiyeti ise 5 yıl boyunca devam etmektedir. Bunların yanı sıra tesis için alacağınız makine ve ekipmanlar için KDV muafiyeti elde etmeniz de mümkündür. Bu makinelerin yurt dışından getirilmesi durumunda ise gümrük vergisi muafiyeti de kazanabilirsiniz. Aynı zamanda damga vergisi muafiyeti ve beş yıllık emlak vergisi muafiyetinden faydalanabilirsiniz.
Vergi muafiyetlerinin yanı sıra belediye imar harçlarından da muaf tutulursunuz. Bununla birlikte bu teşviklerin en büyük katkılarından biri yatırım yeri tahsisidir. Geri dönüşüm tesisi kurmayı projelendirir ve taahhüt ederseniz, devlet sizin için tesis yeri tahsis edebilmektedir. Tahsis edilen bu alanların duruma göre özel şartları bulunabilmektedir.
Atık ve geri dönüşüm tesisi yatırım teşvikleri kapsamında altıncı bölge hariç ülkenin tamamı öncelikli olarak ele alınmış ve beşinci bölge teşviklerinden faydalanmasına karar verilmiştir. Bununla birlikte altıncı bölgede bu tesisleri kurmanız halinde daha fazla teşvik elde edebilirsiniz.
Altıncı bölgede atık ve geri dönüşüm tesisi yatırım teşviklerinden faydalanmanız halinde, beşinci bölgeye oranla daha fazla destek alabilirsiniz. Bu bölgede kullanılan kredilerde devletin faiz desteği 7 puandır. Bunun yanı sıra vergi muafiyet yüzde 50 artı 15 olarak belirlenmiştir. Altıncı bölgede SGK muafiyeti de yüzde yüz olarak belirlenmiştir.
Bunların yanı sıra altını bölgede bu tip bir tesis açtığınızda SGK işveren hissesi muafiyeti, SGK işçi hissesi muafiyeti ve vergi stopajı muafiyeti 10 yıl uygulanmaktadır. Bu imkanların yanı sıra tıpkı beşinci bölgede olduğu gibi; KDV muafiyeti, gümrük muafiyeti, belediye imar harçları muafiyeti, damga vergisi muafiyeti, beş yıllık emlak vergisi muafiyetinden de yararlanabilirsiniz.
Son olarak beşinci bölgede olduğu gibi altıncı bölgede de atık ve geri dönüşüm tesisi yatırım teşviki kapsamında, yatırım yeri tahsisinden faydalanabilirsiniz.
Siz de detaylı bir projelendirme hazırlayarak, atık ve geri dönüşüm tesisi yatırım teşviklerinden faydalanabilir, dilediğiniz bölgede böylesi bir tesisi devlet desteği ile açabilirsiniz.
